zaman zaman ne zaman?
çağrışımlı şarkısı. tam şarkı ismini pisletmeyeyim dedim. şu zaman mevzusu insanın kafasına takılıyor biraz ondan bahsedeyim. lan aslında bu zaman mevzusunun kafaya takılması için bile para gerekiyor ya ona başka zaman gireyim.
zaman ne çabuk geçiyor, yaşlandık falanı filanından bahsetmiyorum. zamanın kendisinin mahiyeti pek acayip. düşünüp durunca pi sayısı ya da işte çemberin yapısı falan diyorum. bilimsel bir altyapısı var mıdır? öyle bakmadım ama andırıyor gibi.
bir kere geçmiş-gelecek algısı ile ilgili, anı biriktirmesen-beklenti üretmesen zamanın yapısı değişecek. tabii anlık yaşasan yine şimdiki an algısı olacak ki o daha karmaşık. bilinç denenin kendine dönme hadisesine karışık bir şeye benziyor. o yüzden şudur denemiyor. kendini kaybettiğin zaman, zaman algın da değişiyor mesela.
bölüp parçalama olayı da çok anlaşılır gibi değil, analogu dijitale çevirmek gibi midir nedir? pek gizemli bir olay. üstüne sevgili uzay-zamanın efendisi einstein abimizin boyut olarak kafamıza soktuğu bir durumu var mesela. yerçekimine bağlı olarak zaman göreceli olarak değişime uğruyor. hani zaten sabiti yoktu ama tutup bunu bilimin söylemesi insanı garip hissettiriyor.
bir kere sağduyu yamuluyor. benim şimdiki an sabitim evrensel olmalı. bu insanın kendisini pek sevmesi ile mi ilgilidir bilemiyorum ama şunun bile böyle olmama ihtimali bastığın yerin kayması hissi veriyor. evrende aynı an aynı zamanda yaşanmıyor olabilir mi?
mesela ışık hızına çıktığın vakit zaman duruyormuş. kafa deneyine gel. bilmem kaç milyar yıl ötedeki ışık diyorlar mesela, ışığın kendisine göre ne milyarı be abi? bir de ışık hızında hareket etsen yine ışık yanından ışık hızıylan geçermiş. oha? bu ne şimdi? hani zaman duruyordu? hepsi işte yanılsama misali, dalga geçen birileri var ötelerde.
taşını toprağını elleyelim diyorsun mesela, yok efendim o taş yüz milyon yıllık, şu kayalar şu kadar milyar yıllık. ne diyorsun lan? ne milyonu? ne milyarı? maksimum yüz yıllık hayatlar içinde insana sadece sayı gibi geliyor bu rakamlar. yazılı kaynaklar falan kaç yıllık? piramitler falan 5bin miydi neydi? göbeklitepemiz vardı ya 10bin falan diyorlardı herhalde. hadi suyundan da koy 20bin olsun.
niteliğini bilemiyorsun bir de niceliği var. birikmiş şu kadar zaman ölçeklendirmek mümkün değil. milyarlarca yıl gelmiş, milyarlarca yıl geçecek. öyle insan bir hoş oluyor işte. geçen milyarlarca yıl içinde kalıntısı olmayanı yok kabul ediyoruz ya işte şu insanlığın da kalıntısı ki en kalıntılılar 10bin yıllık falan, bir gün yok olunca işte o vakit her şey boşa gitmiş olacak.
dünya çaplı boşluğa düşürdümse ne ala, zaten yine rakamlar içinde bir rakam, milyar insan içinde bir insan, milyar zaman içinde bir zaman ama ne zaman?
